แม่หญิงแห่งลุ่มน้ำ
ทุกๆ เช้า เมื่อแสงแดดแผดไออันอบอุ่น กลุ่มแม่หญิงในหมู่บ้านจะเดินลงมาริมฝั่งแม่น้ำ มองดูระดับน้ำว่าแตกต่างจากวันวานมากน้อยเพียงใด จากนั้นจึงเดินลงตามขั้นบันไดมายังริมฝั่ง กองสัมภาระไว้บนฝั่งก่อนย่างเหยียบลงสู่ สายน้ำอันเย็นยะเยือก เดินข้ามน้ำไปยังสันดอนที่เห็นอยู่เบื้องหน้า ก้มลงเก็บไกสีเขียวราวแพรไหมที่ขึ้นอยู่ตามดอนหิน
ตามผาหิน หาดและดอนหิน ใต้ระดับน้ำที่แสงแดดสาดส่องลงไปถึง อันเป็นบริเวณน้ำที่ใสสะอาด จะเป็นที่ก่อกำเนิดของไก หรือสาหร่ายแม่น้ำโขง สายไกสีเขียวลื่นและนุ่มมือราวกับแพรไหม พลิ้วไหวไปมาในกระแสน้ำ ชักชวนให้บรรดาผู้หญิงในหมู่บ้านพากันลงมาเก็บไก ตามหาดดอนหินริมสองฟากฝั่งน้ำ
ภาพก้มๆ เงยๆ ในโอบกอดของแม่น้ำอันเย็นยะเยือก ทำให้ฉันนึกถึงภาพของแม่กำลังให้นมลูกดื่ม ในช่วงขณะที่ก้มตัวลงไขว่คว้าสายไกบนหาดหิน ริมฝีปากจรดสายน้ำพลิกเพื่อมราวจะดื่มซับน้ำนมจากทรวงอกของมารดา
หลังจากเก็บไกเสร็จ พวกนางจะนำเอาไกมาซักล้างริมฝั่ง ทุบบนโขดหินและเก็บเศษตะกอนออกให้หมด จากนั้นจึงเปลี่ยนเสื้อผ้า และพากันเดินกลับบ้าน.
